Blauwe schoenen, beperkende gedachten & de toekomst van werk
De voordelen van beperkende overtuigingen werken een wereld in de hand die sociaal sterk gefocust is op geïnstitutionaliseerde conventies, zowel imliciet als expliciet. Dit zorgt onherroepelijk voor het ontstaan van medewerkers die binnen een geïnstitutionaliseerd raamwerk blijven opereren. Wij benadrukken het belang van de ‘eigengereide ambachtsman’ voor organisaties, die succesvol willen blijven binnen de AI revolutie.
(For the English version, look here.)
Mijn dochter houdt van de kleur blauw. Met die reden wilde zij ook graag schoenen met blauw. Hoewel zij zelf erg blij is met deze nieuwe schoenen, werd zij wel geconfronteerd met andere kinderen die er een sterk beperkende gedachte op na houden: blauw is voor jongens.
De blauwe schoenen van mijn dochter, die de aanleiding waren voor ons gesprek. © 2025 Sven E.S. Schagen
Dit leidde tot een gesprek dat zij en ik hadden over arbitraire beperkingen in gedachten en overtuigingen. Hierbij lag, stichtelijk in mijn vader rol, vooral de focus op het jezelf niet laten beperken door triviale en vaak arbitraire conventies. Dit vanuit een wens om mijn kind zichzelf dicht bij haar natuurlijke authenticiteit expressie te laten geven.
Toen ik er enige tijd later over door mediteerde, realiseerde ik mij dat de beperkende gedachten door velen gebruikt worden om de wereld overzichtelijker te maken. De conventies beperken de keuzemogelijkheden enorm en reduceren daarmee de mentale capaciteit die aangewend moet worden. De mens is immers niets zonder haar aangeboren luie kant.
De voordelen van beperkende gedachten leiden namelijk tot een wereld die sociaal sterk is gericht op het institutionaliseren van conventies, impliciet en expliciet. Ze schept daarmee onherroepelijk medewerkers die, zodra er dergelijke kaders zijn, de instinctieve behoefte zullen volgen om binnen deze kaders te blijven.
Voor mij is dit inzicht van groot belang in het licht van eerdere denken. In een recente LinkenIn post waar ik samen met Niels F.C. Willems aan heb gewerkt, zijn wij begonnen te denken over de implicaties op organisaties van de huidige AI revolutie. In dit artikel belichtten wij het belang van de 'eigengereide ambachtslui' voor organisaties die ook in de toekomst succesvol willen blijven.
Bedenk wat de impact van geïnstitutionaliseerde, beperkende kaders is op een steeds verdere integratie van AI in werkprocessen. Uiteindelijk zijn de ChatGPTs van deze wereld goed geoliede reproductie machines. Zij reproduceren dus wat er al is vastgelegd: de beperkende kaders. Uiteraard is dit perfect toepasbaar op 80% van de casussen, maar wat doe je met die laatste 20%? Dat is exact waar je als organisatie speciale vaklui nodig hebt. Mensen naast een diep ontwikkelde ambacht ook een goed ontwikkelde eigengereidheid hebben. Mensen die er niet voor schromen om buiten de kaders en gebaande paden te treden, omdat het eind resultaat juist dat nodig heeft. De manier waarop deze ambachtslui dit kunnen bewerkstelligen is omdat het gekozen ambacht dicht bij de authentieke zelf ligt. Van grotere organisaties gaat dit op de korte termijn daarom veelal een grote cultuuromslag verlangen. Proces georiënteerd conformisme, de fundamentele bouwsteen van hedendaagse grote organisaties veranderd van succes recept naar molensteen. Het vereist verandering in het 'zijn' van de professional, de begeleiding vanuit het management en tenslotte de inrichting van de organisatie.
Wil je eens verder sparren over wat deze transitie gaat betekenen voor jou of jouw organisatie, aarzel niet om Niels of mij een bericht te sturen.